فرانام در رسانه ها

مجله کلید سرمایه در مورد نرم افزارهای شرکت فرانام به خصوص نرم افزار ذینفع واحد گفت و گویی را با آقای مهندس رسولی مدیر عامل شرکت فرانام و آقای مهندس احمدی مدیر طراحی سامانه های بانکی داشته است که مشروح گفت و گو را خواهید خواند.

آقای رسولی: در اوایل دهه 80 استعلام مشتریان به صورت دستی در شعب انجام میشد. در آن زمان تکنولوژی تحت وب تازه وارد بانک ها شده بود و مقاومتهایی برای پیاده سازی آن در شبکه بانکی وجود داشت. با اینحال شرکت فرانام برای اولین بار در یکی از بانکهای بزرگ فرآیند استعلام را از حالت دستی به حالت نرم افزاری تغییر داد. به مرور زمان سایر بانکها نیز اقدام به استفاده از این نرم افزار کردند.

آقای رسولی: به طور کلی سامانه فرانام سامانه گسترده ای است که فقط در استعلام خلاصه نمی شود. موارد بسیاری در این سامانه است که کاربرد استعلامی ندارد. یکی از کارهای اصلی این شرکت جمع آوری اطلاعات از سامانه های مختلف از جمله تسهیلات، سامانه ارزی، ضمانت نامه ها و تبدیل آن به فرمت های بانک مرکزی است.

آقای رسولی: اطلاعات 28x توسط بانکها به بانک مرکزی فرستاده می شود. همچنین بانکها میبایست در هنگام اعطاء تسهیلات به مشتریان از بانک مرکزی استعلام کنند. استعلام از پایگاه داده تجمیعی 28X انجام می شود. کل این چرخه شامل ارسال اطلاعات 28x و استعلام توسط سامانه فرانام در چند بانک انجام شده است.

آقای احمدی: 28x یک ساختار اطلاعاتی برای تبادل اطلاعات تسهیلاتی بین بانکها و بانک مرکزی است. اهم اطلاعات 1/28 شامل اطلاعات مشتری، مبلغ و تاریخ می باشد. 3/28 در مورد مشتریان حقوقی بوده اطلاعات سهامداران و مدیران ارسال میشود. در 5/28 نیز اطلاعات آخرین وضعیت پرداخت تسهیلات افراد را به صورت هفتگی به بانک ارسال میکنند. با وجود تاکید بانک مرکزی بر ارسال به موقع و صحیح اطلاعات 28x، تعلل برخی بانکها موجب می شود استعلامهای مشتریان ویژگی بروز بودن خود را از دست بدهند.

آقای رسولی: به طور کلی در فرآیند ارسال اطلاعات 28x، یک اشکال وجود دارد به این معنی که در فرآیند قدیمی پس از اعطاء تسهیلات، اطلاعات به بانک مرکزی ارسال می شد. در سامانه سپام بانکها قبل از بازگشایی ال سی، باید درخواست بازگشایی برای متقاضی را به بانک مرکزی اعلام کنند. بانک مرکزی پس از بررسی و تایید کدی برای فرد صادر می شود که می تواند به وسیله آن از بانک تسهیلات دریافت کند. سپام در ال سی ریالی و ضمانتنامه ها عملیاتی شده است و در بخش تسهیلات هنوز عملیاتی نشده است.

آقای احمدی: بانک مرکزی در زمینه های ارزی به سازمان توسعه تجارت و گمرک متصل است. که بانک ها نیز تحت پرتال ارزی به اطلاعات بانک مرکزی دسترسی دارند. بانک ها موظفند اطلاعات گشایش اعتبارات اسنادی خود را به بانک مرکزی ارسال کنند. این کار در گذشته از طریق سامانه ثبت سفارش و نشر2 انجام می شد اما در حال حاضر از سامانه سمتاک برای تبادل اطلاعات استفاده می شود.

آقای رسولی: بانک مرکزی برای پردازش اطلاعات x28 و یا چک برگشتی، ناچار به استفاده از کد ملی مشتریان بانکی می باشد. به این خاطر در دریافت اطلاعات سخت گیری های زیادی دارد تا اطلاعاتی ارسالی بانک ها دارای کد ملی صحیح باشد. بانک مرکزی برای این کار دستور العمل هایی که عمدتاً نیز تحت عنوان مبارزه با پولشویی است، در رابطه با احراز هویت صادر کرده است. این موضوع جهت شناسایی هویت باعث می شود بانک به این نتیجه برسد که مشخصات فرد صحیح است و دوم اینکه آیا فرد در قید حیات است یا خیر.

آقای رسولی: برای اصلاح این مشکل سامانه ای راه اندازی شد که تمام اطلاعاتی قدیمی در آن با ثبت احوال پالایش شد. اطلاعاتی را که دسترسی به آن ممکن نبود نیز از طریق سوابق فیزیکی در خود شعب اصلاح و تکمیل گردید. سامانه پالایش اطلاعات مشتریان فرانام در بعضی از بانک ها، جهت تبدیل حسابهای قدیمی به کارگرفته شد. از این سامانه می توان اطلاعات هویتی فرد و همین طور وضعیت فوت را استعلام گرفت.

آقای احمدی: سازمان ثبت احوال، سازمان پست و سازمان ثبت اسناد در این راستا سرویس هایی را به بانک ها می دهند. بانک مرکزی همه بانک ها را ملزم به استفاده از احراز هویت کرده است. سازمان ثبت احوال به دلیل اخذ کارمزد استعلام اقدام به گسترش خدمات الکترونیکی خود کرده است. به طوری که تاریخ فوت را نیز به خدمات خود اضافه کرده است. سایت روزنامه رسمی نیز شروع به ارایه سرویسهای استعلامی به بانک های کرده است که تا حد مطلوب و قابل استفاده بودن فاصله زیادی دارد. سازمان بورس برای ارایه گزارشات صورت های مالی شرکت های بورسی و سازمان مالیات برای ارایه وضعیت مالیاتی نیز خدماتی را به صورت سیستمی به بانک ها ارایه می کنند.

آقای رسولی: شرکت فرانام علاوه بر سامانه استعلام، سامانه های متعددی را پیاده سازی کرده است. از آن جمله، نرم افزار ذینفع واحد است برای اینکار از اطلاعات 28X استفاده کرده است. علت استفاده از فرمت28X ، به این دلیل بوده است که پالایش شده ترین اطلاعات موجود در بانک ها بوده است. البته سامانه بدون استفاده از اطلاعات 28X هم قابل راه اندازی است.

آقای رسولی: تاکنون در دو بانک کشور راه اندازی شده است. سامانه ذینفع واحد بر طبق بخشنامه بانک مرکزی طراحی شده است. نرم افزار ذینفع واحد تمام اطلاعات تسهیلاتی به اضافه تعهدات و همین طور روابط مالکیتی و مدیریتی را کشف و بررسی میکند. علاوه بر استفاده از اطلاعات تسهیلاتی، اطلاعات تحت تکفل مشتریان و اطلاعات روابط مالی نیز از مشتریان اخذ میشود تا در الگوریتم های سامانه ذینفع واحد برای شناسایی روابط استفاده شود.

آقای احمدی: وقتی پای تسهیلات کلان به میان می آید این ارکان اعتباری هستند که تصمیم گیرنده هستند. در این صورت استعلام ذینفع واحد توسط شعب کار عبثی است. از طرف دیگر نباید شعب را در استعلامات مختلف اشباع کرد. همچنین رئیس شعبه نیز نباید هر نوع اطلاعاتی را داشته باشد، زیرا شعب با یکدیگر رقابت داشته و میتوانند از طریق شناسایی مشتریان کلان، اقدام به جذب آن ها از شعب دیگر کنند.

آقای احمدی: این بخشنامه بسیار ایده آل است. به این معنا که بخشی از آن امکان عملیاتی شدن ندارد. به همین دلیل بعضی از بانکها با نگاه حداکثری به مقوله شناسایی ذینفع واحد برخورد میکنند و بعضی از بانکها نیز به صورت حداقلی وارد موضوعات شناسایی آن شوند. به طور مثال برای جمع آوری اطلاعات مالی و یا افراد تحت تکفل مشکلاتی وجود دارد. جمع آوری اطلاعات به صورت خود اظهاری قابل صحت سنجی نیست. همچنین جمع آوری گسترده اطلاعات باعث نارضایتی مشتریان می شود. زیرا مشتری مایل نیست این اطلاعات را به جزئیات در اختیار بانک بگذارد. به طور کلی این بخشنامه ارائه دهنده مفاهیم درستی است اما در اجرا صددرصد اجرایی نیست. از نظر من این آیین نامه خوب است ولی سالها طول می کشد که نظام بانکی خود را با آن وقف دهد.

آقای رسولی: خیر هر بانکی که دارای یک شبکه داخلی باشد، می تواند از این سامانه بهره گیرد.

آقای رسولی: پیچیدگی کار به دلیل تعدد سامانه های تسهیلاتی و گستردگی عقود تسهیلاتی میباشد. به صورتی است که میتوان تاریخچه نظام بانکی را به سبب قراردادهای مختلف و متنوع تسهیلاتی در بانک های قدیمی مشاهده کرد. یکی از دشوارترین کارها در بانکهای قدیمی و بزرگ تجمیع اطلاعات در سیستم ها اطلاعاتی مختلف بوده است. به طوری که اطلاعات مربوط به یک مشتری تجمیع شود و به عبارتی یک مشتری Unique شود. شرکت فرانام اطلاعات مشتریان در سامانه های مختلف را تجمیع کرده و آن را Clean میکند. در پروسه Clean، سعی میشود تمام مشتریان دارای کد ملی شوند.

آقای احمدی: علاوه بر گزارشات داخلی بانک و بانک مرکزی، در کشف روابط مشکوک نیز سامانه داینامیک بوده و محیط آن کاملاً کاربر پسند میباشد. همچنین با طراحی یک ماژول گرافیکی نمایش روابط بین مشتریان، امکان کشف روابط مشکوک تا 10 لایه وجود دارد.

آقای احمدی: در یکی از بانک ها پروژه ای را در زمینه خوشه بندی مشتریان به روش RFM انجام داده ایم. این روش با توجه به سوابق مالی که نزد بانک دارد اعم از سوابق مالی، میانگین مانده حساب و ... به خوشه بندی مشتریان می پردازد. این دیدگاه بر اساس بانکداری اختصاصی است. در این دیدگاه بانک تلاش می کند که مشتریان را بر حسب مانده های آنها خوشه بندی کند. دیدگاه دیگر در مورد اعتبارسنجی، دیدگاه اداره اعتبارات است که بیشتر سعی می کند که مشتریان را امتیاز بندی کند تا در ارایه تسهیلات یک سیاست واحد در کل بانک اجرا شود و از مطالباتی شدن پرونده های تسهیلاتی جلوگیری شود. شرکت فرانام شروع به ایجاد سامانه ای به همین منظور کرده است.